Post-Kuantum Kriptografi: Geleceğin Şifresi✅

Post-Kuantum-Kriptografi

Küresel dijital çağda Post-Kuantum Kriptografi, güvenlik ve şifreleme teknolojileri, verilerin korunmasında kritik bir rol oynamaktadır. Ancak, kuantum hesaplama teknolojilerinin yükselişi, klasik kriptografi yöntemlerini tehdit eden yepyeni zorlukları beraberinde getiriyor. İşte bu noktada, post-quantum cryptography devreye giriyor. Bu makalede, post-kuantum kriptografinin temellerinden başlayarak, kuantum hesaplamanın mevcut şifreleme sistemlerine etkilerinden, geliştirilen algoritmalara ve gelecekteki uygulama alanlarına kadar geniş bir perspektifte ele alacağız. Hazırsanız, geleceğin güvenlik dünyasına derinlemesine bir yolculuğa çıkalım! 🚀


1. Giriş: Post-Kuantum Kriptografinin Tanımı ve Önemi 📚

Post-kuantum kriptografi, kuantum bilgisayarların klasik şifreleme algoritmalarını kırma potansiyeline karşı geliştirilmiş şifreleme yöntemlerini ifade eder. Günümüzde kullanılan RSA, ECC gibi algoritmalar, kuantum bilgisayarlar tarafından potansiyel olarak kırılabilir hale gelebilir. Bu nedenle, yeni nesil şifreleme yöntemlerine geçiş, dijital verilerin güvenliği açısından hayati bir önem taşımaktadır.

Neden Post-Kuantum Kriptografi?

  • Geleneksel algoritmaların kırılma riski: Kuantum bilgisayarların gücüyle, klasik algoritmalar kısa sürede deşifre edilebilir.
  • Veri güvenliği: Gelecekteki dijital iletişim ve finans sistemlerinin güvenliği, post-kuantum algoritmalarına bağlı olacaktır.
  • Uyum ve standardizasyon: Uluslararası kuruluşlar, kuantum güvenliğine uygun yeni standartlar geliştirmekte ve uygulamaları teşvik etmektedir.

Önemli Not: Post-kuantum kriptografi, sadece kuantum bilgisayarların mevcut kapasitelerini değil, aynı zamanda gelecekteki potansiyel gelişmeleri de göz önüne alarak tasarlanmıştır.


2. Kuantum Hesaplama ve Kriptografi Üzerindeki Etkileri 💻🔍

Kuantum Bilgisayarlar Nedir?

Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlardan farklı olarak kuantum bitler (qubits) kullanır. Bu qubitler, aynı anda birden fazla durumda bulunabilir (süperpozisyon) ve birbirleriyle dolaşıklık (entanglement) yoluyla güçlü hesaplamalar yapabilir. Bu özellikler, bazı problemlerin çözümünde klasik bilgisayarlardan çok daha üstün performans sunar.

Kuantum Hesaplamanın Klasik Algoritmalara Etkisi:

  • RSA ve ECC gibi algoritmalar: Kuantum algoritmaları, özellikle Shor algoritması, klasik şifreleme algoritmalarını kısa sürede kırabilir.
  • Güvenlik açığı: Günümüzde kullanılan birçok şifreleme metodu, kuantum bilgisayarlar tarafından tehdit altına alınmaktadır.
Post-Kuantum-Kriptografi
Post-Kuantum-Kriptografi

Kuantum Gücünün Tehditleri ve Fırsatları

Kuantum hesaplamanın getirdiği tehditlere karşı, post-kuantum kriptografi yeni bir savunma mekanizması sunar. Aynı zamanda, kuantum hesaplama teknolojileri, büyük veri analizi, simülasyonlar ve optimizasyon problemlerinde de devrim yaratma potansiyeline sahiptir.

ASCII ile Kuantum Hesaplama Özet Grafiği:

       +-----------------+
| Kuantum Bilgisayar |
+-----------------+
|
+-----------+------------+
| |
V V
Shor Algoritması Grover Algoritması
(RSA, ECC'yi kırar) (Veritabanı aramalarını hızlandırır)

Bu basit ASCII diyagramı, kuantum hesaplama dünyasındaki iki önemli algoritmayı özetler. Shor algoritması klasik şifreleme sistemlerine yönelik doğrudan bir tehdit oluştururken, Grover algoritması veri tabanlarındaki arama işlemlerini optimize eder.


3. Post-Kuantum Kriptografi Algoritmaları: Seçenekler ve Performansları 🛡️📊

Post-kuantum kriptografi alanında geliştirilen birçok algoritma bulunmaktadır. Bu algoritmalar, kuantum bilgisayarların potansiyel saldırılarına karşı dayanıklı olacak şekilde tasarlanmıştır. İşte en öne çıkan bazı post-kuantum algoritmaları:

Ana Algoritma Türleri:

Algoritma TürüÖzellikleriAvantajlarıDezavantajları
Lattice-based (Kafes Tabanlı)Yüksek güvenlik seviyesi, geniş uygulama alanıHızlı, genişletilebilir, dayanıklıHesaplama yükü, yüksek bellek gereksinimi
Code-based (Kod Tabanlı)Klasik kod teorisine dayanır, sağlam matematiksel yapıGüvenli, test edilmiş, kuantum saldırılarına dirençliMesaj uzunluklarında artış, verimlilik sorunları
Multivariate PolynomialÇok değişkenli polinomların kullanımı, matematiksel karmaşıklıkHızlı, teorik dayanıklılıkKarmaşık matematiksel yapı, uygulama zorluğu
Hash-based (Özet Tabanlı)Özellikle dijital imza algoritmalarında kullanılır, hash fonksiyonlarına dayanırBasit, güvenilir, uzun süreli dayanıklılıkSadece belirli alanlarda uygulanabilir

Lattice-Based Algoritmaların Derinlemesine İncelemesi

Lattice-based algoritmalar, matematiksel kafes yapıları üzerine kuruludur ve kuantum saldırılarına karşı yüksek dayanıklılık sunar. Bu algoritmalar, özellikle NTRU ve Learning With Errors (LWE) gibi yöntemlerle öne çıkar.

  • Avantajları: Hızlı ve esnek yapısı sayesinde çeşitli uygulamalarda kullanılabilir.
  • Dezavantajları: Büyük veri setleri ile çalışırken hesaplama maliyetleri ve bellek kullanımı artabilir.

Code-Based Algoritmaların Özellikleri

Code-based algoritmalar, klasik hata düzeltme kodlarından yararlanır. McEliece şifre sistemi, bu alandaki en bilinen örneklerden biridir.

  • Avantajları: Uzun süredir araştırılan ve test edilmiş olması, güvenilir bir yapı sunar.
  • Dezavantajları: Mesaj uzunluklarında meydana gelen artışlar, bazı uygulamalarda pratik sorunlara yol açabilir.

ASCII Sanatı ile Algoritma Karşılaştırması

   +--------------------+          +--------------------+
| Lattice-based | | Code-based |
| (Öncelikli) | | (Geleneksel) |
+--------------------+ +--------------------+
| |
V V
+--------------------+ +--------------------+
| Hızlı ve Esnek | | Güvenilir ve Test |
| (Avantajlar) | | Edilmiş |
+--------------------+ +--------------------+
| |
V V
+--------------------+ +--------------------+
| Yüksek Bellek Kullanımı | | Mesaj Uzunluğu Sorunları |
| (Dezavantajlar) | | (Dezavantajlar) |
+--------------------+ +--------------------+

Bu ASCII diyagramı, lattice-based ve code-based algoritmaların avantaj ve dezavantajlarını karşılaştırmalı olarak özetlemektedir.

Post-Kuantum-Kriptografi
Post-Kuantum-Kriptografi

4. Post-Kuantum Kriptografinin Geleceği: Standartlar ve Araştırmalar 🔮📈

Kuantum bilgisayarların gelişimi ile birlikte, uluslararası standartlar da hızla evrilmektedir. NIST (National Institute of Standards and Technology), post-kuantum algoritmaların standardizasyonu konusunda önemli adımlar atmaktadır. Bu süreç, gelecekteki dijital güvenlik altyapısının temel taşlarını oluşturacaktır.

NIST Standartları ve Seçim Süreci

NIST, post-kuantum kriptografi algoritmalarını değerlendirirken şu kriterlere dikkat etmektedir:

  • Güvenlik Seviyesi: Algoritmanın kuantum saldırılarına karşı dayanıklılığı.
  • Performans: Hem hesaplama hem de bellek verimliliği.
  • Uyarlanabilirlik: Farklı uygulama alanlarında kullanılabilirlik.
  • Uygulama Kolaylığı: Mevcut altyapılara entegrasyon kolaylığı.

NIST Standartları

Araştırma ve Geliştirme Alanları

Araştırmacılar, post-kuantum kriptografi alanında sürekli olarak yeni yaklaşımlar geliştirmektedir. Bu alanda öne çıkan bazı araştırma konuları şunlardır:

  • Yeni Matematiksel Yapılar: Daha dayanıklı ve verimli matematiksel temellerin araştırılması.
  • Hibrid Sistemler: Klasik ve post-kuantum algoritmaların birlikte kullanımı.
  • Performans İyileştirmeleri: Özellikle donanım seviyesinde optimizasyon çalışmaları.
  • Uygulama Senaryoları: Finans, sağlık ve devlet güvenliği gibi alanlarda post-kuantum çözümlerinin entegrasyonu.

Araştırma Alanlarının Kısa Özeti:

Araştırma KonusuÖnemli NoktalarBeklenen Sonuçlar
Matematiksel YapılarYeni güvenlik temelleri, matematiksel kanıtlarDayanıklı, esnek algoritmalar
Hibrid SistemlerKlasik ve post-kuantum kombinasyonlarıGeçiş sürecinde ek güvenlik katmanı
Performans OptimizasyonuDonanım hızlandırıcıları, algoritmik verimlilikDaha düşük gecikme, artan işlem hızı
Uygulama SenaryolarıSektörel testler, entegrasyon çalışmalarıGeniş ölçekli uygulamalar, pratik çözümler

Bu Tabloda: güvenlik, algoritma optimizasyonu, hibrid sistemler verileri verilmiştir.

Gelecekteki Trendler ve Beklentiler

Geleceğe baktığımızda, post-kuantum kriptografi alanında şu trendlerin öne çıkması beklenmektedir:

  • Artan Yatırımlar: Hem kamu hem de özel sektör, kuantum güvenliğine yönelik yatırımları artırmaktadır.
  • Standartların Hızlı Uygulanması: NIST ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından onaylanan algoritmaların hızla hayata geçirilmesi.
  • Yeni Sektör Uygulamaları: IoT, bulut bilişim ve mobil teknolojilerde post-kuantum şifreleme çözümlerinin benimsenmesi.

Bu gelişmeler, küresel dijital altyapının güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynayacaktır. 🔐

Post-Kuantum-Kriptografi
Post-Kuantum-Kriptografi

5. Kullanım Alanları ve Uygulamalar 🌐🛠️

Post-kuantum kriptografi teknolojisi, pek çok alanda devrim yaratma potansiyeline sahiptir. Aşağıda bu teknolojinin en kritik kullanım alanlarını detaylandırıyoruz:

Finansal Sistemler

Bankacılık ve finansal hizmetler sektöründe kullanılan şifreleme yöntemleri, kuantum saldırılarına karşı yeniden gözden geçirilmektedir.

  • Ödeme Sistemleri: Kart işlemleri ve online bankacılık uygulamaları, post-kuantum algoritmalar sayesinde gelecekte daha güvenli hale gelecektir.
  • Blockchain ve Kripto Paralar: Dijital varlıkların korunması, kuantum güvenli imza algoritmalarıyla sağlanacaktır.

Devlet ve Askeri Güvenlik

Kritik altyapılar ve devlet iletişimlerinde, güvenlik en yüksek öncelik taşımaktadır.

  • İstihbarat ve Askeri İletişim: Kuantum saldırılarına karşı dayanıklı şifreleme protokolleri, ulusal güvenliği destekler.
  • Siber Güvenlik: Hükümet kurumları, post-kuantum algoritmaları kullanarak siber saldırılara karşı proaktif önlemler almayı hedeflemektedir.

Sağlık Sektörü

Hasta verileri ve sağlık bilgileri, en hassas veri kategorilerinden biridir.

  • Elektronik Sağlık Kayıtları: Post-kuantum şifreleme yöntemleri ile verilerin bütünlüğü korunacak.
  • Tıbbi Cihazlar: IoT tabanlı tıbbi cihazlarda, güvenli veri iletimi ve depolama sağlanacaktır.
Post-Kuantum-Kriptografi
Post-Kuantum-Kriptografi

Eğitim ve Araştırma

Akademik dünyada ve endüstride, post-kuantum kriptografi üzerine yapılan araştırmalar giderek artmaktadır.

  • Üniversiteler: Matematik, bilgisayar bilimi ve mühendislik fakülteleri, bu alanda yenilikçi projelere imza atmaktadır.
  • Ar-Ge Merkezleri: Özel sektör ve kamu kuruluşları, post-kuantum algoritmaların geliştirilmesi için işbirliği yapmaktadır.

6. Post-Kuantum Kriptografinin Uygulamada Karşılaşabileceği Zorluklar ⚠️🔧

Her ne kadar post-kuantum kriptografi geleceğe yönelik önemli avantajlar sunsa da, bu teknolojinin yaygınlaştırılmasında bazı zorluklarla karşılaşılmaktadır:

Performans ve Verimlilik

Yeni algoritmaların, klasik sistemlere göre daha yüksek hesaplama gücü ve bellek kullanımı gerektirmesi, geçiş sürecinde bazı sorunlar yaratabilir.

  • Veri İşleme Hızı: Özellikle yoğun veri trafiği olan uygulamalarda, algoritmaların optimize edilmesi önemlidir.
  • Donanım Gereksinimleri: Mevcut donanım altyapısının post-kuantum algoritmaları çalıştırabilmesi için yükseltilmesi gerekebilir.

Entegrasyon ve Uyum Süreci

Mevcut sistemlere post-kuantum algoritmalarının entegrasyonu, uzun ve maliyetli bir süreç olabilir.

  • Eski Sistemlerle Uyum: Yeni algoritmalar, eski altyapılarla entegre edilirken ek yazılım ve donanım güncellemeleri gerektirebilir.
  • Standartların Belirlenmesi: Uluslararası standartların oluşması, uygulamaların birbirleriyle uyumlu çalışabilmesi açısından kritik önem taşır.

7. Geleceğe Dair Sonuç ve Öneriler 🌟📌

Post-kuantum kriptografi, dijital güvenlik alanında devrim niteliğinde bir yeniliktir. Kuantum hesaplama teknolojilerinin yükselişiyle, mevcut klasik şifreleme sistemlerinin ötesine geçmek zorunlu hale gelmiştir. İşte geleceğe dair bazı kilit noktalar:

  • Araştırma ve Geliştirme: Üniversiteler, özel sektör ve devlet kuruluşları arasındaki işbirliği, bu alandaki inovasyonu hızlandıracaktır.
  • Erken Uyum: Şirketlerin ve kurumların, kuantum saldırılarına karşı erken önlemler alması, gelecekte yaşanacak olası veri ihlallerini engelleyecektir.
  • Standartların Oluşması: NIST ve benzeri kuruluşların belirleyeceği standartlar, küresel çapta uyum ve güvenliği sağlayacaktır.
  • Eğitim ve Farkındalık: Kullanıcılar ve sistem yöneticileri, post-kuantum kriptografinin önemini kavrayarak, bu alandaki yeniliklere daha açık hale gelecektir.

Bu listede verilere göre: post-kuantum cryptography, kuantum hesaplama, güvenlik standartları

Post-Kuantum-Kriptografi
Post-Kuantum-Kriptografi

Son Söz: Dijital Güvenliğin Geleceğine Yatırım 🚀🔐

Post-kuantum kriptografi, dijital güvenlik alanında önümüzdeki yıllarda hayati bir rol oynayacaktır. Kuantum bilgisayarların potansiyel tehditlerine karşı geliştirilmiş bu yeni algoritmalar, finans, sağlık, devlet güvenliği ve birçok sektörde kritik öneme sahiptir. Teknolojinin hızla geliştiği bu dönemde, güvenlik altyapılarının güncellenmesi ve yeni şifreleme yöntemlerine geçiş sağlanması, siber saldırılara karşı en etkili savunma mekanizması olacaktır.

Önemli Vurgu: Post-kuantum cryptography çözümleri, geleceğin dijital dünyasında güvenlik ve şifreleme standartlarını yeniden tanımlayacaktır. Şirketler, kurumlar ve bireyler, bu alandaki gelişmeleri yakından takip ederek, olası risklere karşı hazırlıklı olmalıdır.


İleri Okuma ve Kaynaklar 📖

Aşağıda, konuyla ilgili daha detaylı bilgi edinebileceğiniz bazı kaynaklar ve ileri okuma materyalleri yer almaktadır:

  • NIST Post-Quantum Cryptography Standardization Process: Bu süreç hakkında detaylı bilgi için ilgili NIST dokümanlarını inceleyebilirsiniz.
  • Akademik Yayınlar: IEEE, ACM ve benzeri uluslararası dergilerde post-kuantum kriptografi üzerine yapılan güncel araştırmaları takip edebilirsiniz.
  • Teknoloji Blogları: Dijital güvenlik ve kuantum hesaplama alanında güncel trendleri ve analizleri sunan bloglar, konunun pratik uygulamaları hakkında fikir verebilir.

İleri okuma, kaynaklar, akademik yayınlar verileri


Tablolarla Özet Bilgiler 📊

Algoritma Türleri ve Özellikleri Tablosu

Algoritma TürüTemel ÖzelliklerKullanım AlanlarıGüvenlik Seviyesi
Lattice-basedMatematiksel kafes yapıları, yüksek esneklikFinans, IoT, devlet iletişimiÇok yüksek
Code-basedHata düzeltme kodlarına dayanır, test edilmişDijital imzalar, uzun vadeli veri güvenliğiYüksek
Multivariate PolynomialÇok değişkenli polinomlar, kompleks matematikKriptografik protokoller, özel uygulamalarOrta-Yüksek
Hash-basedÖzellikle dijital imzalar, hash fonksiyonlarıKimlik doğrulama, kısa mesaj güvenliğiGüvenilir (sınırlı uygulama)

Sonuç Olarak 🎯

Dijital çağda güvenlik ve şifreleme teknolojileri, teknolojik gelişmelere paralel olarak evrim geçirmektedir. Kuantum hesaplama teknolojisinin sunduğu potansiyel tehditler, klasik kriptografi yöntemlerini eskimeye zorlamış; bu nedenle post-kuantum cryptography devreye girmiştir. Günümüzde finansal sistemlerden devlet güvenliğine, sağlık sektöründen IoT cihazlarına kadar pek çok alanda bu yeni teknolojinin uygulanması, dijital altyapının geleceğini şekillendirecektir.

Post-Kuantum-Kriptografi
Post-Kuantum-Kriptografi

Özetlemek Gerekirse:

  • Post-kuantum kriptografi, kuantum bilgisayarların saldırı potansiyeline karşı geliştirilmiş yeni nesil şifreleme algoritmalarını içerir.
  • Lattice-based, code-based, multivariate polynomial ve hash-based gibi algoritma türleri, farklı kullanım alanlarına yönelik çözümler sunar.
  • Uluslararası standartlar, özellikle NIST tarafından yürütülen süreçlerle belirlenecek ve uygulamaya geçirilecektir.
  • Gelecekte, teknolojik yatırımlar, araştırmalar ve uyum süreçleri, dijital güvenlikte önemli bir yer tutacaktır.

Bu makale, post-kuantum cryptography hakkında kapsamlı bir bakış açısı sunarak, okuyucuların konuyu derinlemesine anlamalarına yardımcı olmayı hedeflemektedir. Dijital dünyada güvenliğinizi sağlamak ve geleceğe emin adımlarla ilerlemek için, bu teknolojinin gelişmelerini yakından takip etmeniz büyük önem taşımaktadır. 🔒🚀



Özet ve Anahtar Çıkarımlar 📌

  • Post-kuantum kriptografi, gelecekteki kuantum saldırılarına karşı geliştirilmiş yeni nesil şifreleme teknolojileridir.
  • Kuantum hesaplama, klasik kriptografi yöntemlerini tehdit ederken, post-kuantum algoritmalar bu tehdide karşı koruma sağlamaktadır.
  • Lattice-based, code-based, multivariate polynomial ve hash-based algoritmalar, farklı güvenlik ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunar.
  • Uluslararası standartlar (özellikle NIST) ve araştırmalar, bu teknolojinin yaygınlaşması ve güvenliğin sağlanması için kritik öneme sahiptir.
  • Finans, devlet, sağlık ve eğitim gibi alanlarda post-kuantum çözümlerinin uygulanması, dijital dünyanın gelecekteki güvenliğini belirleyecektir.

Unutmayın: Dijital dünyada güvenlik sürekli evrim geçiren bir alandır. Bu nedenle, post-kuantum cryptography konusunda güncel gelişmeleri takip etmek, her zaman en iyi koruma yöntemlerine sahip olmanızı sağlayacaktır.


Bu makale, post-kuantum cryptography hakkında kapsamlı bilgi arayan herkes için rehber niteliğinde hazırlanmıştır. Geleceğin dijital güvenliği için erken adaptasyon ve sürekli araştırma, bu alanda başarılı olmanın anahtarıdır. Güvende kalın, teknolojiyle ilerleyin! 🚀🔐

SSS (Sıkça Sorulan Sorular) ❓✨

1. Post-Kuantum Kriptografi nedir?
Cevap:
Post-kuantum kriptografi, kuantum bilgisayarların klasik şifreleme algoritmalarını kırma potansiyeline karşı geliştirilen, geleceğin güvenli şifreleme yöntemlerini ifade eder. 🚀


2. Kuantum bilgisayarlar klasik şifrelemeyi nasıl etkiler?
Cevap:
Kuantum bilgisayarlar, Shor ve Grover algoritmaları gibi özel yöntemlerle, klasik algoritmaların (ör. RSA, ECC) kırılmasına yol açarak mevcut şifreleme yöntemlerini risk altına alır. 💻🔍


3. Lattice-based algoritmaların avantajları nelerdir?
Cevap:
Lattice-based algoritmalar, yüksek güvenlik seviyesi ve esnek yapılarıyla öne çıkar. Hızlı çalışmaları ve geniş uygulama alanları sayesinde dijital verilerin korunmasında önemli rol oynarlar. Ancak, yüksek bellek kullanımı gibi dezavantajları da mevcuttur. 📊


4. NIST süreci neden önemlidir?
Cevap:
NIST (National Institute of Standards and Technology), post-kuantum algoritmaların güvenilirliğini ve performansını değerlendirerek uluslararası standartların belirlenmesinde kritik bir rol oynar. Bu süreç, geleceğin dijital güvenliğini sağlamak için temel oluşturur. 🔒


5. Post-kuantum kriptografi hangi alanlarda uygulanabilir?
Cevap:
Finansal sistemler, devlet güvenliği, sağlık sektörü, IoT ve eğitim gibi pek çok alanda, post-kuantum kriptografi teknolojileri kullanılarak veri güvenliği sağlanabilir. Her sektörde, kuantum saldırılarına karşı koruyucu önlemler alınması büyük önem taşır. 🌐


Kaynakça 📚✨

Aşağıdaki kaynaklar, post-kuantum kriptografi konusunda yapılan güncel araştırmalar ve standartların belirlenmesinde referans olarak kullanılabilecek önemli kaynaklardır:

  • NIST Post-Quantum Cryptography Standardization Process
    NIST’in post-kuantum algoritmaların değerlendirilmesi ve standartlaştırılması sürecine dair resmi dokümanlar.
  • IEEE Xplore Digital Library
    Post-kuantum kriptografi üzerine yapılan akademik yayınlar ve güncel araştırma makaleleri için geniş bir kaynak.
  • ACM Digital Library
    Dijital güvenlik ve kuantum hesaplama konularında derinlemesine analizler sunan makaleler ve konferans bildirileri.
  • Bilimsel Dergiler ve Kitaplar
    Konuyla ilgili derinlemesine teorik ve uygulamalı bilgilerin yer aldığı bilimsel yayınlar (örneğin: Cryptography and Information Security alanındaki yayınlar).
+-----------------------------------------------------+
|               **KAYNAKÇA**                        |
+-----------------------------------------------------+
| 1. NIST Post-Quantum Cryptography Standardization   |
| 2. IEEE Xplore Digital Library                      |
| 3. ACM Digital Library                              |
| 4. Bilimsel Dergiler ve Kitaplar                    |
+-----------------------------------------------------+
Post-Kuantum-Kriptografi
Post Quantum Kriptografi

Yorum Yap

E-posta adresiniz yayınlanmayacak.